Brits onderzoek: risico kinderleukemie nabij hoogspanningslijnen neemt in de tijd af tot normaal

Er zijn berichten in de media verschenen over een onderzoek in het Verenigd Koninkrijk waarin de relatie is onderzocht tussen het optreden van leukemie en andere vormen van kanker bij kinderen en de afstand van de woningen van de kinderen tot hoogspanningslijnen.

Het onderzoek van Bunch analyseert als eerste het mogelijk verhoogde risico op kinderleukemie in verschillende tijdsperiodes van telkens tien jaar. De onderzoekers vonden over de gehele periode van 1962 – 2008 geen verhoogd risico, maar de gegevens over de eerdere tijdsperiodes (voor 1980) wijzen wel op een verhoogd risico. Dat er een afname is gevonden wijten de onderzoekers aan veranderingen in de samenstelling van de bevolking of mogelijke andere oorzaken. In een aantal eerdere onderzoeken werd een samenhang gevonden tussen het voorkomen van kinderleukemie en het langdurig wonen in de buurt van hoogspanningslijnen. Het Kennisplatform heeft daar een Kennisbericht over geschreven[1].

Gelet op de publicaties van de afgelopen jaren vindt het Kennisplatform dat dit onderzoek een belangrijk signaal is en vindt een evaluatie van de beschikbare onderzoeken gewenst. Het Kennisplatform zal de Gezondheidsraad vragen om op korte termijn wetenschappelijk advies te geven over de onderzoeken in het licht van de maatschappelijke discussie.

Het onderzoek van Bunch is een vervolg op en uitbreiding van dat van Draper uit 2005. Draper vond aanwijzingen voor een verhoogd risico op leukemie voor kinderen op een afstand tot 600 m van de hoogspanningslijnen in Engeland en Wales. Eind 2013 berichtte het Kennisplatform over het onderzoek van Pedersen[2] dat vergelijkbaar was met het onderzoek van Draper. Pedersen vond geen verhoging van het risico in Denemarken.

Het uitgebreidere onderzoek van Bunch strekt zich uit over een langere periode (1962-2008), een groter grondgebied (naast Engeland en Wales ook Schotland) en over een groter gebied rond de hoogspan­ningslijnen (tot op meer dan 1000 m). Bunch vergelijkt kinderen die ten tijde van hun geboorte dicht bij een hoogspanningslijn woonden (0 tot 199 m en van 200 tot 599 m) met kinderen die verder dan 1000 m van een hoogspanningslijn woonden. Bunch vindt dat het mogelijk verhoogd risico op kinderleukemie in de loop van de tijd geleidelijk afneemt. Als de gehele periode van 1962 – 2008 samen wordt genomen, is voor kinderleukemie en andere vormen van kanker bij kinderen geen verhoogd risico gevonden. Bunch denkt dat andere factoren dan de magneetvelden van hoogspanningslijnen het verhoogde risico in het verleden verklaren, zoals de bevolkingssamenstelling. Er zijn echter ook andere verklaringen denkbaar voor verschillen tussen de periodes dan die door auteurs gegeven worden.

Bunch KJ, Keegan TJ, Swanson J, Vincent TJ and Murphy MF. Residential distance at birth from overhead high-voltage powerlines: childhood cancer risk in Britain 1962-2008. Br J Cancer. 2014 Feb 6. doi: 10.1038/bjc.2014.15. [Epub ahead of print]

• Hoogspanningslijnen en kinderleukemie
• Deens onderzoek naar kinderleukemie vindt geen relatie met hoogspanningslijnen