Wordt gelijkspanning in de toekomst ook in woonwijken gebruikt?
Het is niet de verwachting dat gelijkspanning in de toekomst op grote schaal in het distributienet gebruikt gaat worden. Het distributienet is het laatste deel van het elektriciteitsnetwerk, dat de elektriciteit naar alle huishoudens toe brengt; dit net zal voorlopig nog uitsluitend met wisselspanning werken.
Het distributienet zal voorlopig blijven zoals het is. De omvang van het bestaande distributienet is te groot en de bedragen die er in zijn geïnvesteerd zijn te hoog om hier snel afstand van te nemen. Bovendien gaan de onderdelen van het distributienet gemiddeld ruim vijftig jaar mee. Dit betekent dat de transformatorhuisjes die er nu zijn, zullen blijven. De verwachting is dus niet dat in de nabije toekomst allerlei converterstations in woonwijken worden gebouwd om gelijkspanning naar de woningen te brengen.
Toch zijn er op kleine schaal ontwikkelingen rond gelijkspanning gaande, met Nederland als relatieve voorloper. Een nieuw bedrijventerrein bij Lelystad, als voorbeeld, krijgt een distributienet met een gelijkspanning van 700 volt.
Gelijkspanning in huis
Apparaten in huis krijgen via de stekker wisselstroom uit het stopcontact. De meeste onderdelen in die apparaten, zoals ledlampen, motortjes, beeldschermen en computerelektronica, werken op gelijkstroom. Daarom zit in die apparaten een transformator, die de 230 volt wisselspanning van het net omzet naar een gelijkspanning van bijvoorbeeld 10 of 20 volt.
Toch wordt in huishoudens steeds vaker gelijkspanning gebruikt. Sommige kleine apparaten werken tegenwoordig met de USB-standaard. Via een USB-kabel kan het apparaat worden voorzien van 5 volt gelijkspanning. Zonnepanelen wekken ook een gelijkspanning op. Met een omvormer wordt daar een wisselspanning van 230 volt van gemaakt. Zo kan de opgewekte elektriciteit in huis gebruikt worden of worden geleverd aan het elektriciteitsnet. Ook een thuisaccu (thuisbatterij) levert een gelijkspanning, die via een omvormer kan worden omgezet naar wisselspanning.
Er zijn mensen die beweren dat het verstandig is om in huizen voortaan netten met gelijkspanning aan te leggen. De omzetting van de 230 volt wisselspanning naar een bruikbare gelijkspanning, die in veel apparaten gebeurt, hoeft dan niet meer plaats te vinden. Men is het hier nog niet over eens. Tegenover de voordelen die gelijkspanning heeft, zijn er ook nadelen. Het eerste nadeel is dat de meeste apparaten nu eenmaal op wisselspanning werken. Stel dat iemand verhuist naar een huis waar alleen gelijkspanning is, dan moet hij ook nieuwe huishoudelijke apparaten aanschaffen. Een ander nadeel is dat er nog onvoldoende productstandaarden voor gelijkspanning zijn.
Lees meer over:
Uit welke onderdelen bestaat het elektriciteitsnetwerk?
Waarom kunnen niet alle hoogspanningslijnen ondergronds?
Wat is een transformatorhuisje?
Hoe werken zonnepanelen?
Thuisaccu’s en elektromagnetische velden
Wat is het verschil tussen wisselspanning en gelijkspanning?
Het distributienet zal voorlopig blijven zoals het is. De omvang van het bestaande distributienet is te groot en de bedragen die er in zijn geïnvesteerd zijn te hoog om hier snel afstand van te nemen. Bovendien gaan de onderdelen van het distributienet gemiddeld ruim vijftig jaar mee. Dit betekent dat de transformatorhuisjes die er nu zijn, zullen blijven. De verwachting is dus niet dat in de nabije toekomst allerlei converterstations in woonwijken worden gebouwd om gelijkspanning naar de woningen te brengen.
Toch zijn er op kleine schaal ontwikkelingen rond gelijkspanning gaande, met Nederland als relatieve voorloper. Een nieuw bedrijventerrein bij Lelystad, als voorbeeld, krijgt een distributienet met een gelijkspanning van 700 volt.
Gelijkspanning in huis
Apparaten in huis krijgen via de stekker wisselstroom uit het stopcontact. De meeste onderdelen in die apparaten, zoals ledlampen, motortjes, beeldschermen en computerelektronica, werken op gelijkstroom. Daarom zit in die apparaten een transformator, die de 230 volt wisselspanning van het net omzet naar een gelijkspanning van bijvoorbeeld 10 of 20 volt.
Toch wordt in huishoudens steeds vaker gelijkspanning gebruikt. Sommige kleine apparaten werken tegenwoordig met de USB-standaard. Via een USB-kabel kan het apparaat worden voorzien van 5 volt gelijkspanning. Zonnepanelen wekken ook een gelijkspanning op. Met een omvormer wordt daar een wisselspanning van 230 volt van gemaakt. Zo kan de opgewekte elektriciteit in huis gebruikt worden of worden geleverd aan het elektriciteitsnet. Ook een thuisaccu (thuisbatterij) levert een gelijkspanning, die via een omvormer kan worden omgezet naar wisselspanning.
Er zijn mensen die beweren dat het verstandig is om in huizen voortaan netten met gelijkspanning aan te leggen. De omzetting van de 230 volt wisselspanning naar een bruikbare gelijkspanning, die in veel apparaten gebeurt, hoeft dan niet meer plaats te vinden. Men is het hier nog niet over eens. Tegenover de voordelen die gelijkspanning heeft, zijn er ook nadelen. Het eerste nadeel is dat de meeste apparaten nu eenmaal op wisselspanning werken. Stel dat iemand verhuist naar een huis waar alleen gelijkspanning is, dan moet hij ook nieuwe huishoudelijke apparaten aanschaffen. Een ander nadeel is dat er nog onvoldoende productstandaarden voor gelijkspanning zijn.
Lees meer over:
Uit welke onderdelen bestaat het elektriciteitsnetwerk?
Waarom kunnen niet alle hoogspanningslijnen ondergronds?
Wat is een transformatorhuisje?
Hoe werken zonnepanelen?
Thuisaccu’s en elektromagnetische velden
Wat is het verschil tussen wisselspanning en gelijkspanning?