Hoe sterk zijn magneetvelden van hoogspanningslijnen en hoe breed is de magneetveldzone?
De stroom door de draden van een hoogspanningslijn veroorzaakt een magneetveld. De sterkte van het magneetveld hangt onder meer af van de hoeveelheid stroom die door de draden gaat, van de onderlinge afstand tussen de draden en van de volgorde waarin de draden aan de mast hangen. Daarnaast speelt de afstand tussen jou en de draden een belangrijke rol. Hierdoor kan de veldsterkte per hoogspanningslijn verschillen. De magneetvelden zijn het sterkst direct onder de draden, op het punt tussen twee masten waar de draden het laagst boven de grond hangen. Hoe groter de afstand tot de hoogspanningslijn, des te zwakker is het magneetveld.
Wat is de magneetveldzone?
De magneetveldzone van een hoogspanningslijn is het gebied links en rechts van een bovengrondse hoogspanningslijn waar het magneetveld gemiddeld over een jaar sterker is dan 0,4 microtesla. Het begrip magneetveldzone wordt alleen gebruikt voor bovengrondse hoogspanningslijnen en niet voor andere onderdelen van het elektriciteitsnetwerk.
Wat is de magneetveldzone?
De magneetveldzone van een hoogspanningslijn is het gebied links en rechts van een bovengrondse hoogspanningslijn waar het magneetveld gemiddeld over een jaar sterker is dan 0,4 microtesla. Het begrip magneetveldzone wordt alleen gebruikt voor bovengrondse hoogspanningslijnen en niet voor andere onderdelen van het elektriciteitsnetwerk.
De magneetveldzone van een bovengrondse hoogspanningslijn is het gebied waar het magneetveld sterker is dan 0,4 microtesla (gemiddeld over een heel jaar).
De afstand tot de hoogspanningslijn wordt gemeten vanaf het punt midden onder de hoogspanningslijn (de hartlijn) tot de grens waar het magneetveld gemiddeld over een jaar zwakker wordt dan 0,4 microtesla.
Er heerst soms verwarring over wat precies met de breedte van de magneetveldzone wordt bedoeld en met de minimale afstand die geadviseerd wordt tussen de hoogspanningslijn en woningen, scholen in het beleidsadvies hoogspanningslijnen. De breedte van de magneetveldzone is de totale breedte tussen de 0,4 microtesla-grenzen links en rechts van de hoogspanningslijn. De minimale afstand die geadviseerd wordt tussen de hoogspanningslijn en een woning is de helft van deze breedte. Alleen als het magneetveld links en rechts verschillend van sterkte is, kan de minimale afstand aan de linker en rechterkant meer of minder dan de helft van de totale breedte zijn.
De afstand tot de hoogspanningslijn wordt gemeten vanaf het punt midden onder de hoogspanningslijn (de hartlijn) tot de grens waar het magneetveld gemiddeld over een jaar zwakker wordt dan 0,4 microtesla.
Er heerst soms verwarring over wat precies met de breedte van de magneetveldzone wordt bedoeld en met de minimale afstand die geadviseerd wordt tussen de hoogspanningslijn en woningen, scholen in het beleidsadvies hoogspanningslijnen. De breedte van de magneetveldzone is de totale breedte tussen de 0,4 microtesla-grenzen links en rechts van de hoogspanningslijn. De minimale afstand die geadviseerd wordt tussen de hoogspanningslijn en een woning is de helft van deze breedte. Alleen als het magneetveld links en rechts verschillend van sterkte is, kan de minimale afstand aan de linker en rechterkant meer of minder dan de helft van de totale breedte zijn.
Breedte van magneetveldzones
De magneetveldzone is over het algemeen breder voor hoogspanningslijnen met een hogere spanning. Voor elke hoogspanningslijn in Nederland is een zogenoemde 'rekenafstand' bepaald. Bij plannen voor nieuwbouw binnen deze rekenafstand wordt geadviseerd om de magneetveldzone te berekenen. Bij bouwplannen op grotere afstand van de hoogspanningslijn dan de rekenafstand is dat niet nodig: de nieuwbouw valt dan buiten de magneetveldzone.
De rekenafstanden van alle hoogspanningslijnen zijn te vinden in de Netkaart van het RIVM.
Nieuwe masten: smallere magneetveldzone
Voor nieuwe hoogspanningslijnen is de laatste jaren een nieuw type mast gebruikt. Dit wordt een Wintrack-mast genoemd. De magneetveldzone van deze nieuwe masten is smaller dan bij de traditionele masten. Een Wintrack-mast bestaat uit twee buismasten vlak naast elkaar. De draden zijn anders opgehangen dan bij de traditionele Donau-masten, waardoor de magneetveldzone smaller is. Dat is ook te zien in de figuur. Daardoor is het makkelijker om een geschikt tracé te zoeken voor een hoogspanningslijn in dichtbevolkte gebieden.
De magneetveldzone is over het algemeen breder voor hoogspanningslijnen met een hogere spanning. Voor elke hoogspanningslijn in Nederland is een zogenoemde 'rekenafstand' bepaald. Bij plannen voor nieuwbouw binnen deze rekenafstand wordt geadviseerd om de magneetveldzone te berekenen. Bij bouwplannen op grotere afstand van de hoogspanningslijn dan de rekenafstand is dat niet nodig: de nieuwbouw valt dan buiten de magneetveldzone.
De rekenafstanden van alle hoogspanningslijnen zijn te vinden in de Netkaart van het RIVM.
Nieuwe masten: smallere magneetveldzone
Voor nieuwe hoogspanningslijnen is de laatste jaren een nieuw type mast gebruikt. Dit wordt een Wintrack-mast genoemd. De magneetveldzone van deze nieuwe masten is smaller dan bij de traditionele masten. Een Wintrack-mast bestaat uit twee buismasten vlak naast elkaar. De draden zijn anders opgehangen dan bij de traditionele Donau-masten, waardoor de magneetveldzone smaller is. Dat is ook te zien in de figuur. Daardoor is het makkelijker om een geschikt tracé te zoeken voor een hoogspanningslijn in dichtbevolkte gebieden.
Vergelijking van de magneetveldzone van nieuwe Wintrack-masten en traditionele Donau-masten.