Nieuwe EU richtlijn over elektromagnetische velden op het werk

Op 26 juni 2013 stelden het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie de Richtlijn 2013/35/EU [1] voor wetgeving ter bescherming van werknemers tegen risico’s van elektromagnetische velden (EMV) op het werk vast. Het betreft een vervanging van de Europese Richtlijn 2004/40/EG [2] die minimumvoorschriften geeft voor bescherming van werknemers. Het Kennisplatform berichtte eerder al over het voorstel van de Europese Commissie voor een nieuwe richtlijn [3].

Ook de nieuwe richtlijn bevat algemene regels voor de bescherming van werknemers en bijlagen met blootstellingslimieten. Belangrijke veranderingen ten opzichte van de versie uit 2004 zijn: Voor laagfrequente velden, bijvoorbeeld voorkomend bij elektriciteitstoepassingen, worden nu twee blootstellingslimieten gegeven één voor veiligheidsrisico’s en één voor bekende gezondheidsrisico’s. Voor radiofrequente velden, bijvoorbeeld bij telecom toepassingen, zijn ze hetzelfde gebleven. Ten tweede zijn er aparte bepalingen opgenomen voor het niet toepassen van die blootstellingslimieten bij MRI-scanners, voor de strijdkrachten en in specifieke sectoren of ten behoeve van specifieke activiteiten. De richtlijn moet uiterlijk in juli 2016 in de Nederlandse wetgeving zijn opgenomen.

De herziening van de blootstellingslimieten is gebaseerd op de meest recente aanbevelingen van de Internationale Commissie voor Niet-Ioniserende Stalingsbescherming (ICNIRP) [4]. Voor laagfrequente EMV zijn er nu twee limieten: een lage limiet gelijk aan de oude limiet ter bescherming tegen veiligheidsrisico’s (merkbare effecten waarvan niet bekend is of ze tot gezondheidsrisico’s leiden) en een hogere limiet ter bescherming tegen bekende, schadelijke gezondheidseffecten. De limieten beschermen werknemers tegen bewezen korte-termijneffecten zoals zenuwprikkeling en oververhitting. Daarnaast verplicht de richtlijn de Europese Commissie om de wetenschappelijke ontwikkelingen te volgen en aanpassing van de richtlijn te overwegen als er sluitend bewijs komt voor mogelijke langetermijneffecten. Bij medische toepassing van MRI hoeven de limieten in de bijlagen niet te worden toegepast, maar dienen werknemers op een andere manier beschermd te worden. Dat kan bijvoorbeeld door speciale gedragsregels en medisch toezicht. De strijdkrachten mogen in plaats van de bijlagen in de richtlijn een alternatief limietensysteem toepassen, bijvoorbeeld dat van de NAVO. Verder mogen de lidstaten tijdelijk een bepaalde sector of activiteit uitzonderen van de limieten, maar moeten dat ter beoordeling voorleggen aan de Europese Commissie. De richtlijn bepaalt ook dat de Europese Commissie vóór 2016 niet-bindende praktische handleidingen beschikbaar stelt waarin wordt toegelicht hoe men de risico’s van EMV op de werkplek kan evalueren. Ook zullen de evaluatiemethoden die in Europese meetnormen zijn vastgelegd aan deze nieuwe richtlijn aangepast worden. Het eerder verschenen Kennisbericht ‘Elektromagnetische velden op het werk’ [5] zal worden aangepast.

1. RICHTLIJN 2013/35/EU VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 26 juni 2013 betreffende de minimumvoorschriften inzake gezondheid en veiligheid met betrekking tot de blootstelling van werknemers aan de risico’s van fysische agentia (elektromagnetische velden) (twintigste bijzondere richtlijn in de zin van artikel 16, lid 1, van Richtlijn 89/391/EEG) en tot intrekking van Richtlijn 2004/40/EG. Publicatieblad van de Europese Unie, L 179/1-21, 29 juni 2013: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:179:0001:0021:NL:PDF
2. RICHTLIJN 2004/40/EG betreffende de minimumvoorschriften inzake gezondheid en veiligheid met betrekking tot de blootstelling van werknemers aan de risico’s van fysische agentia (elektromagnetische velden): http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2004L0040:20081211:NL:PDF
3. http://www.kennisplatform.nl/Files/Eerste Indrukken/20110623 – eerste indruk voorstel herziening EU richtlijn emv op het werk.pdf
4. http://www.kennisplatform.nl/actueel/10-12-10/Nieuwe_ICNIRP_richtlijn_voor_laagfrequente_EM-velden.aspx
5. http://www.kennisplatform.nl/actueel/12-02-13/Kennisbericht_Elektromagnetische_velden_op_het_werk.aspx