kennisplatform-logo
  • Nieuwsberichten
  • Onderwerpen
    • Hoogspanningslijnen en elektriciteitsnetwerk
      • Basisinformatie
      • Hoogspanningslijnen
      • Ondergrondse kabels
      • Transformatorstations en - huisjes
      • Elektrische apparaten
      • Hoogspanning-gelijkstroom HVDC
      • Overige bronnen
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
    • 5G, zendmasten en mobiele telefoons
      • Basisinformatie
      • Zendmasten
      • 5G en mobiele communicatie
      • Mobiele telefoons
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
    • Huis, apparaten en vervoer
      • Basisinformatie
      • Draadloos communicerende apparaten
      • Duurzame technieken in huis
      • Elektrische voertuigen
      • Elektrisch koken
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
    • Kinderen en EMV
      • Basisinformatie
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
      • Hoogspanningslijnen
      • Zendmasten en mobiele telefoons
    • WiFi en draadloze toepassingen
      • Basisinformatie
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
    • EMV op het werk
      • Basisinformatie
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
      • MRI-medewerkers in het ziekenhuis
    • Elektrogevoeligheid
      • Basisinformatie
      • Zelf blootstelling verlagen
    • Blootstelling verlagen?
      • Basisinformatie
      • Elektriciteitsnetwerk
      • Zendmasten en mobiele telefoons
      • Draadloos communicerende apparaten
      • Elektrische auto's
      • Overig
      • Elektrische apparaten
      • Meten van elektromagnetische velden en straling
      • EMV op het werk
    • Informatie voor professionals, gemeenten en GGD
      • Artsen: informatie over elektrogevoeligheid
      • Gemeenten: informatie over 5G
    • Algemene vragen
      • Basisinformatie
      • Veiligheid en gezondheid
      • Informatie voor mensen die MRI ondergaan
      • Effecten op dieren
      • Radar
      • Zelf blootstelling verlagen
      • Overig
      • Blootstellingslimieten
  • Over ons
    • over het kennisplatform elektromagnetische veldenover het kennisplatform elektromagnetische velden
    • over deze websiteover deze website
    • about the dutch knowledge platform on emfs and healthabout the dutch knowledge platform on emfs and health
  • Contact
  1. Home
  2. Onderwerpen
  3. 5g, Zendmasten En Mobiele Telefoons
  4. Hoe is onderzocht of je kanker kunt krijgen door mobiele telefoons?

Hoe is onderzocht of je kanker kunt krijgen door mobiele telefoons?


Er zijn verschillende soorten onderzoeken gedaan om te zien of mobiel bellen effect heeft op het ontstaan van tumoren in hoofd en nek.
  1. Epidemiologisch onderzoek: Hierbij wordt gekeken hoe vaak een bepaalde ziekte voorkomt onder de bevolking en of het aantal ziektegevallen in de loop der tijd stijgt, daalt of gelijk blijft. Ook wordt gekeken naar een verband tussen het voorkomen van bepaalde ziekten en factoren waardoor ze veroorzaakt zouden kunnen worden.
  2. Proefdieronderzoek: Bij dit type onderzoek worden dieren blootgesteld aan elektromagnetische velden. Vervolgens wordt gekeken of bij deze proefdieren meer tumoren voorkomen dan in een groep proefdieren die niet is blootgesteld aan elektromagnetische velden.
  3. Experimenteel onderzoek op celniveau: Hierbij wordt in een laboratorium gekeken of blootstelling aan elektromagnetische velden leidt tot schade aan het erfelijk materiaal (DNA) in cellen. Schade aan het DNA kan uiteindelijk tot kanker leiden.

Epidemiologisch onderzoek naar tumoren in hoofd en nek

In sommige onderzoeken zijn aanwijzingen gevonden voor een verhoogde kans op twee soorten hersentumoren bij veelvuldig en langdurig gebruik van een mobiele telefoon. Maar als alle onderzoeken in samenhang beschouwd worden, blijkt er geen verband tussen langdurig en frequent gebruik van een mobiele telefoon en een toename van het aantal tumoren in hoofd en nek. Sinds de invoering van de mobiele telefoon komen tumoren in het hoofd en de nek niet meer voor dan daarvoor. Wel is het zo dat door verbeterde medische onderzoekstechnieken tumoren eerder gevonden worden dan vroeger, maar dat staat los van de opkomst van mobiele telefoons.
Grafiek Hersentumoren
De grafiek toont het aantal nieuwe patiënten met hersentumoren per 100.0000 mensen. Gemiddeld wordt bij 6 op de 100.000 mensen een hersentumor gevonden en dat aantal blijkt de afgelopen 25 jaar vrij constant. In de cijfers is de toenemende vergrijzing verwerkt (kanker komt het meest voor bij ouderen), waardoor de jaren onderling goed vergelijkbaar blijven. (Bron: www.cijfersoverkanker.nl. Incidentie hersentumoren in Nederland, European standardized rate)

De betekenis van de gevonden aanwijzingen is vooralsnog niet duidelijk. Het International Agency for Research on Cancer (IARC) sluit niet uit dat de aanwijzingen het gevolg zijn van toeval, vertekening of andere oorzaken. Het IARC houdt ook de mogelijkheid open dat in toekomstig onderzoek alsnog een samenhang tussen mobiel bellen en deze hersentumoren kan blijken. Rekening houdend met deze onzekerheden heeft het IARC mobiele zendsignalen beoordeeld als “mogelijk kankerverwekkend bij mensen”.

Een belangrijke kanttekening bij het onderzoek is dat de onderzochte periode meestal korter is dan de ontwikkelingstijd van langzaam groeiende tumoren. Dat komt onder andere doordat de periode dat veel mensen mobiele telefoons gebruiken nog relatief kort is. Ook is het gebruik van de mobiele telefoon in de loop der jaren veranderd. In de komende jaren zijn meer resultaten te verwachten van langetermijnonderzoeken met verbeterde onderzoeksmethodes.

In 2022 zijn resultaten van het MOBI-Kids onderzoek gepubliceerd. In dit onderzoek is geen samenhang gevonden tussen mobiele telefoongebruik en een groter risico op hersentumoren bij jongeren. Wetenschappers vergeleken de gegevens van 899 jongeren tussen 10 en 24 jaar met een hersentumor met de gegevens van 1910 jongeren zonder hersentumor. Dit gebeurde in veertien landen, waaronder Nederland.

Experimenteel onderzoek met proefdieren
Experimenten met proefdieren hebben geen bewijs geleverd dat blootstelling aan elektromagnetische velden van mobiele telefoons tumoren veroorzaakt. In een groot Amerikaans onderzoek (gepubliceerd in 2018) is bij mannetjesratten (niet bij vrouwtjesratten of muizen) een samenhang gezien tussen de blootstelling aan de zendsignalen en de ontwikkeling van bepaalde typen tumoren. Opwarming van het lichaam kan een verklaring zijn voor de tumortoename, die vooral bij de hoogste blootstelling optrad. Waarom dit alleen bij mannetjesratten en niet bij vrouwtjesratten en muizen optrad is niet duidelijk. Een vertaling van de conclusies in het NTP onderzoek naar wat dit betekent voor blootstelling van mensen is lastig. Het Kennisplatform heeft een eerste indruk over dit NTP-onderzoek geschreven.

Experimenteel onderzoek op celniveau
Het merendeel van de onderzoeken vindt geen bewijs dat blootstelling aan elektromagnetische velden leidt tot schade aan het erfelijk materiaal (DNA). In sommige omstandigheden treedt wel beschadiging van het DNA op bij bepaalde cellen die men in laboratoria kunstmatig heeft laten groeien. De wetenschappelijke discussie of deze schade samenhangt met het ontstaan van kanker is nog gaande.

De commissie Elektromagnetische Velden van de Gezondheidsraad heeft gekeken naar de samenhang van blootstelling aan elektromagnetische velden met frequenties die voor 5G bedoeld zijn, en concludeert dat een samenhang tussen potentiële gezondheidsschade en blootstelling aan 5G-frequenties die ook voor 2G, 3G, 4G en wifi worden gebruikt niet is aangetoond en ook niet waarschijnlijk is. Dat geldt ook voor een verhoogd risico op kanker, verminderde mannelijke vruchtbaarheid, slechtere zwangerschapsuitkomsten en geboorteafwijkingen. Deze risico’s zijn echter niet uit te sluiten. Zie ook: Advies Gezondheidsraad over 5G en gezondheid laat nog vragen open.

Lees meer over:
Onderzoek naar andere mogelijke gezondheidseffecten van mobiele telefoons
NTP onderzoek naar tumoren bij ratten en muizen na blootstelling aan zendsignalen mobiele telefoons  

Inhoudsopgave

  • Epidemiologisch onderzoek naar tumoren in hoofd en nek

Deel dit artikel

Het KENNISPLATFORM ELEKTROMAGNETISCHE VELDEN en GEZONDHEID is een samenwerking van:

Rijksinspectie Digitale Infrastructuur
GGD Ghor
DNV
Zon Mw
TNO
RIVM
Kennisplatform EMV
info-emv@kennisplatform.nl
kennisplatform.nl
088-6897111
  • Over deze website
  • Contact
developed and designed by
 i-tee media logo i-tee media logo
  • Privacyverklaring
  • Cookieverklaring

© 2025, All rights reserved.