Wat is de wetenschappelijke waarde van publicaties over straling en velden?
Er wordt veel gepubliceerd over mogelijke gezondheidseffecten van elektromagnetische velden (straling) door onderzoekers, door commissies van deskundigen, door (groepen) mensen die oproepen tot voorzichtigheid bij de introductie van nieuwe technologieën en door voorstanders van die nieuwe technologieën. Het kan lastig zijn om te beoordelen wat de wetenschappelijke waarde van deze publicaties is. Hieronder staan enkele vragen en antwoorden over dit onderwerp.
Wat is de wetenschappelijke waarde van publicaties in wetenschappelijke tijdschriften?
Als onderzoekers van een universiteit of andere wetenschappelijke instelling onderzoek doen naar de gezondheidseffecten van elektromagnetische velden, krijgt zo’n onderzoek meer wetenschappelijke waarde als het gepubliceerd wordt in een wetenschappelijk tijdschrift. De uitgever controleert de inhoud van een publicatie door het eerst voor te leggen aan een aantal ervaren onderzoekers in hetzelfde vakgebied. Pas als de commentaren van deze ‘peers’ (gelijken/collega’s) afdoende zijn meegenomen of beargumenteerd zijn verworpen (peer review) wordt de publicatie door het tijdschrift geaccepteerd en gepubliceerd. Een publicatie kan over een specifiek onderzoek gaan, maar ook een overzicht geven van eerdere gelijksoortige onderzoeken. Dit soort overzichten hebben, mits goed uitgevoerd, meestal de hoogste wetenschappelijke waarde.
Lees meer over:
Wat voor wetenschappelijke onderzoeksmethoden zijn er?
Wat is het verschil tussen biologische effecten en gezondheidseffecten?
Wanneer reageert het Kennisplatform op een nieuwe publicatie?
Als een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift nieuwe inzichten biedt (of zegt te bieden) kan het Kennisplatform daarop reageren met een ‘eerste indruk’. Hiermee duidt het Kennisplatform de inhoud en de wetenschappelijke en maatschappelijke waarde van het artikel.
Wat is de wetenschappelijke waarde van ingezonden brieven in wetenschappelijke tijdschriften?
De meeste wetenschappelijke tijdschriften geven ruimte voor ingezonden brieven met een reactie op eerder gepubliceerde artikelen. Deze brieven met meningen worden in de regel niet gecontroleerd op de wetenschappelijke correctheid (peer review) en hebben daarom minder wetenschappelijke waarde.
Wat is de wetenschappelijke waarde van artikelen in kranten en niet-wetenschappelijke tijdschriften?
Soms wordt over onderzoeksresultaten in kranten en tijdschriften geschreven. Bedenk hierbij altijd dat je de uitleg van een journalist leest, die niet altijd wetenschappelijk onderbouwd is. De wetenschappelijke waarde van artikelen in kranten is afhankelijk van hoe goed de onderzoeken zijn uitgevoerd en hoe dit wordt uitgelegd.
Wat is de wetenschappelijke waarde van adviezen of rapporten van commissies van deskundigen?
Er zijn commissies van deskundige wetenschappers zoals de ICNIRP, Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), IARC en de Gezondheidsraad die adviezen of rapporten opstellen over elektromagnetische velden en gezondheid. Zij doen dit uit eigen beweging en ook op verzoek van overheden. Zij doen dit met enige regelmaat, om ervoor te zorgen dat de laatste stand van de wetenschap is meegenomen. Voorbeelden in Nederland zijn de adviezen van de Gezondheidsraad over hoogspanningslijnen en mobiele telefonie. De wetenschappelijke waarde van adviezen en rapporten van deze commissies van wetenschappers acht het Kennisplatform hoog, mits hun oordeel is gebaseerd op een evenwichtige beoordeling van alle beschikbare wetenschappelijke publicaties, die bovendien op systematische wijze zijn verzameld en geselecteerd.
Lees meer over:
Welke wetenschappelijke adviesorganen over velden of straling en gezondheid zijn er?
Wat is de wetenschappelijke waarde van petities, pleidooien en andere rapporten die onderschreven zijn door een groep mensen met een wetenschappelijke achtergrond?
Met enige regelmaat verschijnen publicaties van groepen mensen die oproepen tot voorzichtigheid bij de introductie van nieuwe technologieën, zoals bijvoorbeeld 5G en enkele jaren geleden UMTS (3G). Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een petitie, pleidooi of rapport, zoals het 5G Space Appeal of het Bioinitiative report. Deze petities, pleidooien en rapporten zijn vaak opgesteld of ondertekend door een groep mensen die niet per se betrokken zijn bij onderzoek naar elektromagnetische velden en gezondheid of die een andere wetenschappelijke achtergrond hebben. Hoewel deze documenten er uitzien als een gedegen wetenschappelijke analyse, bespreken deze doorgaans alleen informatie die aansluit bij het pleidooi. Met enige regelmaat ziet het Kennisplatform dat in dit soort documenten de biologische effecten onterecht worden gezien als gezondheidseffecten. Ook komt het voor dat veronderstellingen (hypotheses) als ‘bewijs’ voor gezondheidseffecten worden aangevoerd. Ook de industrie publiceert pleidooien over de veiligheid van 5G of het belang van 5G voor de gezondheidszorg. Deze pleidooien zijn soms evenmin objectief en onderbouwd. De wetenschappelijke waarde van dit soort petities, pleidooien en rapporten acht het Kennisplatform laag wanneer ze eenzijdige informatie leveren.
Lees meer over:
Wat zegt de Gezondheidsraad over het BioInitiative rapport?
Wat is de wetenschappelijke waarde van overzichten van ‘vele duizenden artikelen’?
Soms proberen mensen hun petitie, pleidooi of rapport te versterken met een opsomming van wetenschappelijke artikelen. Het is echter vrij eenvoudig om op het internet een hoeveelheid artikelen te vinden die een bepaalde mening onderbouwen of juist weerleggen. Als deze lijst bevooroordeeld is samengesteld en er geen systematische beoordeling van de kwaliteit is uitgevoerd, zegt deze manier van onderbouwen weinig over de wetenschappelijke waarde van de petitie, het pleidooi of het rapport. Zie hierover ook de vraag over de wetenschappelijke waarde van petities, pleidooien en andere rapporten.
Wat is de wetenschappelijke waarde van een onderzoeksvraag?
Wanneer een wetenschapper de mogelijke samenhang tussen blootstelling aan elektromagnetische velden en een ziekte of aandoening wil gaan onderzoeken is het gebruikelijk dat hij of zij eerst een onderzoeksvraag formuleert. De onderzoeksvraag bestaat meestal uit een bepaalde veronderstelling, de hypothese, met de vraag of deze veronderstelling klopt. Een wetenschappelijke hypothese krijgt pas een hogere wetenschappelijke waarde wanneer meerdere onderzoeken de hypothese ondersteunen en deze onderzoeken gepubliceerd zijn in wetenschappelijke tijdschriften. Een publicatie waarin een hypothese beschreven is zonder nader onderzoek kan nooit als bewijs voor een effect gelden.
Wat is de wetenschappelijke waarde van publicaties in wetenschappelijke tijdschriften?
Als onderzoekers van een universiteit of andere wetenschappelijke instelling onderzoek doen naar de gezondheidseffecten van elektromagnetische velden, krijgt zo’n onderzoek meer wetenschappelijke waarde als het gepubliceerd wordt in een wetenschappelijk tijdschrift. De uitgever controleert de inhoud van een publicatie door het eerst voor te leggen aan een aantal ervaren onderzoekers in hetzelfde vakgebied. Pas als de commentaren van deze ‘peers’ (gelijken/collega’s) afdoende zijn meegenomen of beargumenteerd zijn verworpen (peer review) wordt de publicatie door het tijdschrift geaccepteerd en gepubliceerd. Een publicatie kan over een specifiek onderzoek gaan, maar ook een overzicht geven van eerdere gelijksoortige onderzoeken. Dit soort overzichten hebben, mits goed uitgevoerd, meestal de hoogste wetenschappelijke waarde.
Lees meer over:
Wat voor wetenschappelijke onderzoeksmethoden zijn er?
Wat is het verschil tussen biologische effecten en gezondheidseffecten?
Wanneer reageert het Kennisplatform op een nieuwe publicatie?
Als een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift nieuwe inzichten biedt (of zegt te bieden) kan het Kennisplatform daarop reageren met een ‘eerste indruk’. Hiermee duidt het Kennisplatform de inhoud en de wetenschappelijke en maatschappelijke waarde van het artikel.
Wat is de wetenschappelijke waarde van ingezonden brieven in wetenschappelijke tijdschriften?
De meeste wetenschappelijke tijdschriften geven ruimte voor ingezonden brieven met een reactie op eerder gepubliceerde artikelen. Deze brieven met meningen worden in de regel niet gecontroleerd op de wetenschappelijke correctheid (peer review) en hebben daarom minder wetenschappelijke waarde.
Wat is de wetenschappelijke waarde van artikelen in kranten en niet-wetenschappelijke tijdschriften?
Soms wordt over onderzoeksresultaten in kranten en tijdschriften geschreven. Bedenk hierbij altijd dat je de uitleg van een journalist leest, die niet altijd wetenschappelijk onderbouwd is. De wetenschappelijke waarde van artikelen in kranten is afhankelijk van hoe goed de onderzoeken zijn uitgevoerd en hoe dit wordt uitgelegd.
Wat is de wetenschappelijke waarde van adviezen of rapporten van commissies van deskundigen?
Er zijn commissies van deskundige wetenschappers zoals de ICNIRP, Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), IARC en de Gezondheidsraad die adviezen of rapporten opstellen over elektromagnetische velden en gezondheid. Zij doen dit uit eigen beweging en ook op verzoek van overheden. Zij doen dit met enige regelmaat, om ervoor te zorgen dat de laatste stand van de wetenschap is meegenomen. Voorbeelden in Nederland zijn de adviezen van de Gezondheidsraad over hoogspanningslijnen en mobiele telefonie. De wetenschappelijke waarde van adviezen en rapporten van deze commissies van wetenschappers acht het Kennisplatform hoog, mits hun oordeel is gebaseerd op een evenwichtige beoordeling van alle beschikbare wetenschappelijke publicaties, die bovendien op systematische wijze zijn verzameld en geselecteerd.
Lees meer over:
Welke wetenschappelijke adviesorganen over velden of straling en gezondheid zijn er?
Wat is de wetenschappelijke waarde van petities, pleidooien en andere rapporten die onderschreven zijn door een groep mensen met een wetenschappelijke achtergrond?
Met enige regelmaat verschijnen publicaties van groepen mensen die oproepen tot voorzichtigheid bij de introductie van nieuwe technologieën, zoals bijvoorbeeld 5G en enkele jaren geleden UMTS (3G). Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een petitie, pleidooi of rapport, zoals het 5G Space Appeal of het Bioinitiative report. Deze petities, pleidooien en rapporten zijn vaak opgesteld of ondertekend door een groep mensen die niet per se betrokken zijn bij onderzoek naar elektromagnetische velden en gezondheid of die een andere wetenschappelijke achtergrond hebben. Hoewel deze documenten er uitzien als een gedegen wetenschappelijke analyse, bespreken deze doorgaans alleen informatie die aansluit bij het pleidooi. Met enige regelmaat ziet het Kennisplatform dat in dit soort documenten de biologische effecten onterecht worden gezien als gezondheidseffecten. Ook komt het voor dat veronderstellingen (hypotheses) als ‘bewijs’ voor gezondheidseffecten worden aangevoerd. Ook de industrie publiceert pleidooien over de veiligheid van 5G of het belang van 5G voor de gezondheidszorg. Deze pleidooien zijn soms evenmin objectief en onderbouwd. De wetenschappelijke waarde van dit soort petities, pleidooien en rapporten acht het Kennisplatform laag wanneer ze eenzijdige informatie leveren.
Lees meer over:
Wat zegt de Gezondheidsraad over het BioInitiative rapport?
Wat is de wetenschappelijke waarde van overzichten van ‘vele duizenden artikelen’?
Soms proberen mensen hun petitie, pleidooi of rapport te versterken met een opsomming van wetenschappelijke artikelen. Het is echter vrij eenvoudig om op het internet een hoeveelheid artikelen te vinden die een bepaalde mening onderbouwen of juist weerleggen. Als deze lijst bevooroordeeld is samengesteld en er geen systematische beoordeling van de kwaliteit is uitgevoerd, zegt deze manier van onderbouwen weinig over de wetenschappelijke waarde van de petitie, het pleidooi of het rapport. Zie hierover ook de vraag over de wetenschappelijke waarde van petities, pleidooien en andere rapporten.
Wat is de wetenschappelijke waarde van een onderzoeksvraag?
Wanneer een wetenschapper de mogelijke samenhang tussen blootstelling aan elektromagnetische velden en een ziekte of aandoening wil gaan onderzoeken is het gebruikelijk dat hij of zij eerst een onderzoeksvraag formuleert. De onderzoeksvraag bestaat meestal uit een bepaalde veronderstelling, de hypothese, met de vraag of deze veronderstelling klopt. Een wetenschappelijke hypothese krijgt pas een hogere wetenschappelijke waarde wanneer meerdere onderzoeken de hypothese ondersteunen en deze onderzoeken gepubliceerd zijn in wetenschappelijke tijdschriften. Een publicatie waarin een hypothese beschreven is zonder nader onderzoek kan nooit als bewijs voor een effect gelden.